Menu

Producten

Gebiedsvisie en ontwerp

Sectorale visie en beleid

Onderzoek en veldwerk

Strategie en proces

Kennisbank

Projecten

Over ons

Belangrijk voorwerk DTNP voor transformatieprojecten in middelgrote Brabantse centra
Provinciale aanpak binnenstedelijke transformatie

De provincie Noord-Brabant is actief bezig om gemeentes te ondersteunen bij de transformatie van centra. In drie grote en zeven middelgrote binnensteden werkt ze samen met de gemeentes aan de opgaves die daar liggen, zoals bijvoorbeeld het tegengaan van leegstand en het aanjagen van transformatieprojecten.

Directeur Rik Eijkelkamp: “In maar liefst zes van deze zeven Brabantse middelgrote steden hebben wij de gemeente in de afgelopen jaren geadviseerd of zijn we nog aan de slag.”

Groot gebaar in centrum Oosterhout
In het centrum van Oosterhout was al enkele jaren sprake van een flink overschot aan winkelmeters. De gemeente vroeg DTNP om samen met de ondernemers en eigenaren van winkelcentrum Arendshof te verkennen hoe hier de transformatieopgave vorm kon krijgen. Net voor de eerste bijeenkomst met belanghebbenden kwam echter de eerste lockdown. Rik: “De gemeente besloot daarop de opdracht te wijzigen in een effectenstudie: wat zijn de mogelijke gevolgen van de pandemie op de binnenstad? Middels een scenariostudie schetsten we de transformatieopgave per deelgebied. Ons advies was om de coronacrisis te zien als kans om de positie en invulling van winkelcentrum Arendshof I en II, en daarmee het functioneren van de hele binnenstad, ingrijpend te herzien. Peter: “Dat de gemeente dit advies zou opvolgen door de Arendshof II zelf aan te kopen, hadden we vooraf niet durven dromen. Wij gaven in de effectenstudie de tip om ‘een groot gebaar’ te maken. De verplaatsing van het gemeentehuis kunnen we zeker een groot gebaar noemen, of zoals de provincie het verwoordt ‘dapper en stoer’. Deze stap zorgt ook voor nieuwe bezoekdoelen in het centrum.”

Centrumvisie en vervolgstappen in Waalwijk
Binnenkort wordt in het centrum van Waalwijk het Schoenenkwartier geopend, met daarin maaklabs, een kenniscentrum en een schoenenmuseum. Projectleider Tycho Wissink: “Dit is een zeer goed voorbeeld van een nieuwe, aantrekkelijke centrumfunctie. In onze centrumvisie in 2017 legden we al de nadruk op het thema schoenen, leer en mode en het versterken van de belevingswaarde; Waalwijk was lang het centrum van de schoenindustrie in deze streek.” Naast de komst van het Schoenenkwartier werkte de gemeente, op basis van onze visie, onder andere aan een duidelijke afbakening van het kernwinkelcircuit, diversificatie van de overige deelgebieden en is de warenmarkt inmiddels verplaatst. Tycho: “Later, in 2020 en 2021 hebben we de gemeente nog bijgestaan met een herijking en een addendum bij de centrumvisie en een concreet transformatie-initiatief. Al met al zijn er al duizenden meters overtollige winkelruimte getransformeerd. Erg leuk om te zien wat er in de loop van de jaren al gerealiseerd is en welke mooie ideeën er opbloeien, zoals de verplaatsing van de bieb naar de oude Jongensschool.”

Gemeente neemt regie in Meierijstad
Voor de fusiegemeente Meierijstad stelde DTNP het detailhandels- en horecabeleid, vier centrumvisies én een transformatieplan op. Directeur Ward Frielink: “Met name in Veghel was werk aan de winkel. Omdat het lokale dorpscentrum en het, meer regionaal georiënteerde, kunst-, cultuur- en foodcluster Noordkade, inmiddels duidelijk verschillende functies hadden gekregen, hebben we deze centra in de gemeentelijke centrumvisie nadrukkelijk uit elkaar getrokken”. Voor het dorpscentrum van Veghel, waar veel leegstand te vinden was, maakten we in een vervolgproject een aanvullend transformatieplan. Hiervoor gingen we bij zo’n 50 ondernemers en eigenaren langs om over hun toekomstplannen en verwachtingen te horen. Ward: “Mede op basis van deze gesprekken ontstond er geloof in onze transformatie-aanpak. Dankzij de voortvarende aanpak van de gemeente Meierijstad worden inmiddels de eerste resultaten geboekt. Om deze energie ook de komende jaren vast te houden in Veghel is de ondersteuning door de provincie op dit punt zeer welkom. Bij deze gemeente denken we zelf ook nog steeds regelmatig actief mee. Het is erg leuk en zinvol om als ‘halve collega’ nog steeds een rol bij het ruimtelijk beleid te mogen spelen.”

Uitwerking Koers Stadshart Oss
De gemeente Oss stelde in 2016 de ‘Koers Stadshart’ vast. Daarin werd ingezet op versterking, vernieuwing en herontwikkeling van publieksvoorzieningen binnen een compact en herkenbaar centrum. In het kader daarvan bekeken wij onder andere wat de effecten zouden zijn van verplaatsing van de bibliotheek en het centrum voor de kunsten naar een locatie in het centrum. Ook bekeken we in 2018, samen met medewerkers van de gemeente en de provincie, welke gebieden uit de Koers een ruimtelijk-economische impuls nodig hadden. Ward: “Na enkele aanvullende analyses, waaronder passantenonderzoek, deden we aanbevelingen voor vier deelgebieden in het centrum. Het is mooi om te zien dat er inmiddels hard wordt gewerkt in Oss. Ik ben heel benieuwd hoe het nieuwe Walkwartier, waar de V&D plaats maakte voor een multifunctioneel ontmoetingshart met de bibliotheek als centrale spil, er straks in het echt uit komt te zien!”

Omgevingsvisie Maashorst
In de gemeente Maashorst ondersteunt DTNP de gemeente intensief bij het maken van de omgevingsvisie, waarbij ook de functie Uden-Centrum een thema is. Ward: “Ondanks dat de focus hier breder is dan alleen het centrumgebied hebben we te maken met dezelfde vraagstukken en creatieve uitdagingen. We zoeken voortdurend naar harmonie in ruimtegebruik en naar koppelkansen, bijvoorbeeld tussen de verschillende gemeentelijke sectoren. Zo hebben we, in het kader van de regionale verstedelijkingsstrategie, net de binnenstedelijke ontwikkelruimte voor woningbouw in kaart gebracht. Een zeer actueel vraagstuk, waarbij onze kennis en ervaring als integrale centrumspecialist van grote meerwaarde was.”

Sectorale en integrale visies Bergen op Zoom
Voor de gemeente Bergen op Zoom stelde DTNP zo’n vijf jaar geleden al de economische visie ‘Gebiedsprofielen binnenstad’ op, waarin we ingingen op de toekomstige functie en positie van de verschillende winkel- en overige centrumstraten. Voor deze visie lieten we ondernemers, eigenaren, bewoners en andere betrokkenen meedenken over de toekomst van hun deel van het centrum. De gemeente had twee jaar later daarnaast behoefte aan een meer integrale visie op de binnenstad. Stedenbouwkundige Peter Rosmulder: “We brachten hier, in nauw overleg met een integrale ambtelijke werkgroep, ál het bestaande beleid, dat betrekking had op de binnenstad, samen in één beknopt, maar beeldend document. Voor ons, en voor de betrokken beleidsmedewerkers was het erg leuk om het geheel zo letterlijk in kaart te brengen”. Deze integrale binnenstadsvisie, inclusief uitvoeringsstrategie, diende als raamwerk voor vervolgkeuzes en de projectenaanpak.

Rik: “Het is goed te zien dat de provincie de gemeenten nu ondersteunt bij het realiseren van de diverse centrumplannen. Momenteel voeren we overigens in samenwerking met de Radboud Universiteit Nijmegen opnieuw ons bezoekersonderzoek in middelgrote centra uit. Dit jaar wordt in onder andere Uden en Bergen op Zoom dit monitoringsonderzoek uitgevoerd. Het is inmiddels de zevende editie van het onderzoek. Met de resultaten ervan blijven we werken aan binnensteden waar men, zoals gedeputeerde Erik Ronnes van de provincie Noord-Brabant het verwoordt, in een fijne omgeving kan leven, werken, wonen en recreëren.”

Bijlagen:

Nieuwsbrief
Deze website maakt gebruik van cookies voor het verzamelen van anonieme gebruikersstatistieken. Meer informatie